GỖ NU (Khái niệm cơ bản)

Giới sành chơi đồ gỗ đặc biệt là các Đại gia ai cũng biết đến giá trị của gỗ Nu. Nó được ví như một loại kim cương cực quý và hiếm, khó tìm và vô cùng đắt. Trong số hàng ngàn cây gỗ mới có một cây cho Nu. Và trong hàng ngàn Nu mới có một Nu to toàn phiến có độ dày từ 12-15cm.

Gốc Gỗ Nu Xá Xị chưa chế tác

Bình bằng Gỗ Nu Xá Xị đã chế tác

Nu còn có những cách gọi khác nhau là : núm, nụm. Nu không phải là tên một loại gỗ mà thực chất là sự phát triển riêng biệt của loài cây thân gỗ, khi cây gỗ bị thương tật như sâu bệnh, sét đánh, chặt chem., làm xây xước thân cây… lúc đó cây sẽ sinh ra chất dinh dưỡng đồn tích để nuôi dưỡng phần bị thương tật ấy lành trở lại. Do đặc điểm sinh lý và lý do bảo tồn sự phát triển tự nhiên của cơ thể sống mà dinh dưỡng hấp thu được từ đất, không khí đã tập trung với mức độ cao vào những nơi thương tật làm cho nó phát triển khác thường với những nơi khác. Vì thế mà chỗ thương tật phình ra thành bươu, mức độ lớn của bươu phụ thuộc vào khả năng hấp thụ dinh dưỡng, thời gian sinh trưởng của cây. Thường thì bướu có đường kính to hơn đường kính thân cây chủ. 

Tuy nhiên, tỷ lệ thành nu khi bị tác động là rất thấp, với tỷ lệ hàng trăm cây mới có được một cây có nu. Những mắt gỗ nu quý có độ dày từ 12 - 15cm được hình thành từ những cây có tuổi thọ hàng trăm năm có rất nhiều loại gỗ nu như nu nghiến, nu gỗ hương, nu gỗ thích, nu gỗ gõ trắng…

Một tấm gỗ nu thông với hoa văn rất đẹp

Tại vị trí nu đó là những nếp sinh trưởng không tuân theo chu trình giống vòng lõi của thân cây, mà là sự quặn thắt nhiều chiếu, không có trật tự cố định để tạo nên những vân thở khác nhau thường như hoa văn mỹ thuật đến bất ngờ, tuyệt mỹ. Nếu vẻ đẹp của vân lôi các loại gỗ là những nét màu sắc đậm nhạt theo quy luật nhất định được hình thành trên từng giai đoạn phát triển của cây, thi thoảng có chút bất ngờ nơi chia cành hoặc u bướu…thì với nu gỗ là vô vàn những nét vẽ siêu hạng, ngấu hứng của thiên nhiên. Vân tạo thành đã không theo thớ lại có độ cứng rất cao nên quá trình chế tác nu gỗ là hết sức phức tạp. Giá nhân công làm trên chất liệu gỗ nu phải đắt gấp hai đến ba lần gỗ thường cùng một sản phẩm. Mỗi nét đục sẽ làm ảnh hưởng tới toàn bộ khối nu vì vậy đòi hỏi tay nghề của thợ là rất cao. 

Tượng Phật Di Lạc được làm từ một gốc gỗ Nu

Vẻ đẹp của nu không chỉ riêng những vân, thớ tạo tác bất ngờ và bắt sáng lại nổi lên như điêu khắc dù mặt nhẵn bóng, cả vùng biên ngoài cũng sẵn lên tận những nốt, u, hang hốc tự nhiên và trơ lạnh nét thời gian như đá. Nu càng dày thì vẻ đẹp càng rõ rang hơn. Có thể nói nu là những siêu phẩm gỗ với những sắc màu khác nhau và kiểu vặn mình “thêu hoa dệt gấm” đã làm cho những sản phẩm gỗ trở nên có giá trị vô cùng to lớn. Toàn bộ đồ gỗ trong nột thất dinh 3 của ông Hoàng Bảo Đại tại Đà Lạt đều được làm bằng nu. Trải qua năm tháng ngót gần thế kỷ mà các đồ gỗ nu ấy vẫn bóng mày vân, vẫn lộng lẫy như những bức tranh phong thủy nhiều màu sắc.

Nội thất Dinh Bảo Đại (Đà Lạt) được làm bằng gỗ nu

Ở nước ta, Nu gỗ có ở nhiều miền rừng như Tây Nguyên, Việt Bắc và trên nhiều thứ gỗ từ gỗ xưa, hương, trắc, gụ, lim, căm xe, đến nghiến. Giá trị nhất là nu gỗ xưa, mỗi kg nu gỗ xưa trên thị trường hiện đang có giá trị từ 24 đến 25 triệu đồng.

Gỗ quý đã hiếm, gỗ nu càng hiếm hơn. Nên chọn các nhà sản xuất có kinh nghiệm và tên tuổi uy tín để tránh việc mua phải hàng nhái, hàng giả, kém chất lượng.